ΠΑΡΑΠΟΜΠΗ ΕΛΛΑΔΟΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ

ΠΑΡΑΘΕΤΩ ΟΛΟ ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΠΑΡΑΠΟΜΠΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΣΤΟ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ

1. Το έργο DATAMINEΗ Ευρωπαϊκή Οδηγία 2002/91/EΚ για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων (EPBD) απαιτεί να υπάρχει Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ) για όλα σχεδόν τα κτίρια στην Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ). Το πιστοποιητικό θα αποδίδει στο κτίριο έναν αριθμητικό δείκτη για την συγκριτική αξιολόγηση της ενεργειακής του απόδοσης, ενώ παράλληλα θα συνοδεύεται από συστάσεις με οικονομικά αποδοτικά μέτρα βελτίωσής της. Το ΠΕΑ θα είναι απαραίτητο κατά την κατασκευή, την πώληση ή την εκμίσθωση των κτιρίων. Παράλληλα, η πρόσφατη Ευρωπαϊκή Οδηγία για την ενεργειακή απόδοση κατά την τελική χρήση και τις ενεργειακές υπηρεσίες (2006/32/EC η οποία τροποποιεί την 93/76/EEC) με σκοπό τον περιορισμό των εκπομπών του CO2, χο τη μείωση της τελικής χρήσης ενέργειας στο 9% μέχρι το 2017.
Το DATAMINE που υλοποιείται στα πλαίσια του προγράμματος Ευφυής Ενέργεια για την Ευρώπη (Energy Intelligent Europe) έχει ως στόχο του τη βελτίωση της υπάρχουσας γνώσης για το κτιριακό απόθεμα και την ενεργειακή συμπεριφορά των κτιρίων μέσα από τα στοιχεία που συγκεντρώνονται κατά τη διάρκεια της Ενεργειακής Επιθεώρησης & Πιστοποίησης των κτιρίων στις χώρες της ΕΕ.
Οι βασικοί στόχοι του προγράμματος είναι:
• Δημιουργία κοινά αποδεκτής μεθοδολογίας συγκέντρωσης, ανάλυσης και εκμετάλλευσης πληροφοριών από τα ενεργειακά πιστοποιητικά κτιρίων.
• Υλοποίηση 12 Πιλοτικών Προγραμμάτων για συλλογή δεδομένων και παρακολούθηση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων στις 12 χώρες της ΕΕ που συμμετέχουν στο πρόγραμμα.
• Συγκέντρωση όλων των διαθέσιμων δεδομένων από τα 12 πιλοτικά προγράμματα σε μια κοινή Ευρωπαϊκή Βάση Δεδομένων Ενεργειακής Επιθεώρησης Κτιρίων.
• Ανάλυση και σύγκριση των δεδομένων κτιριακού αποθέματος για τις 12 χώρες που συμμετέχουν στο πρόγραμμα.
Η κοινή Βάση Δεδομένων περιλαμβάνει 255 παραμέτρους, που καλύπτουν όλα τα χαρακτηριστικά που αφορούν την ενεργειακή συμπεριφορά και απόδοση του κτιρίου. Τα διαθέσιμα στοιχεία περιλαμβάνουν: Πληροφορίες από τα ενεργειακά πιστοποιητικά (π.χ. ημερομηνία έκδοσης πιστοποιητικού, ενεργειακή κατάταξη κτιρίου), Γενικά στοιχεία κτιρίου (π.χ. θέση, χρήση, κλιματιζόμενη επιφάνεια), Ειδικά στοιχεία κελύφους (π.χ. U-values, επιφάνειες, κατασκευαστικά χαρακτηριστικά), Πληροφορίες ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού, Υπολογιζόμενες ενεργειακές απαιτήσεις (π.χ. φορτία θέρμανσης, ψύξης, ζεστού νερού χρήσης), Παράμετροι λειτουργίας, Κατανάλωση ενέργειας, Εκπομπές CO2.
H βάση δεδομένων είναι συνδεδεμένη με ένα εργαλείο επεξεργασίας και στατιστικής ανάλυσης, το οποίο αναπτύχθηκε στα πλαίσια του προγράμματος για την επεξεργασία:
• Των δεδομένων των κτιρίων που περιλαμβάνονται στα 12 Πιλοτικά Προγράμματα (π.χ. στατιστική ανάλυση για τον αριθμό, την χρονολογία κατασκευής, τον τύπο, την επιφάνεια των κτιρίων, κλπ.)
• Των δεικτών ενεργειακής απόδοσης (π.χ. συντελεστές θερμοπερατότητας U-values, αποδόσεις συστημάτων, ετήσιες ενεργειακές καταναλώσεις, εκπομπές CO2 κλπ.)
Με το τέλος του προγράμμαtος, η κοινή Ευρωπαϊκή Βάση Δεδομένων Ενεργειακής Επιθεώρησης Κτιρίων θα περιλαμβάνει δεδομένα από περίπου 16000 κτίρια κατοικιών και του τριτογενή τομέα από τις συμμετέχουσες στο πρόγραμμα χώρες: Αυστρία, Βέλγιο, Βουλγαρία, Γερμανία, Ελλάδα, Ηνωμένο Βασίλειο, Ιρλανδία, Ισπανία, Ιταλία, Ολλανδία και Πολωνία. Τα αποτελέσματα του προγράμματος θα παρέχουν την δυνατότητα συγκέντρωσης και εκμετάλλευσης της τεράστιας αξίας πληροφορίας που θα προέρχεται από την έκδοση των ενεργειακών πιστοποιητικών και θα αποτελέσουν μια καλή βάση για την καθιέρωση εναρμονισμένων συστημάτων ελέγχου του κτιριακού αποθέματος και της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων σε τοπικό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Περισσότερες πληροφορίες για το DATAMINE: http://env.meteo.noa.gr/datamine/απαιτεί τη λήψη μέτρων από το 2008 με

ΣΥΝΕΧΗΖΩ
2. Οι Ευρωπαϊκές οδηγίες 2002/91/ΕΚ και 2006/32/ΕΚ στην Ελλάδα
Η ισχύουσα Ελληνική νομοθεσία σε σχέση με την εξοικονόμηση ενέργειας στην μελέτη κτιρίων περιορίζεται στη μελέτη θερμομόνωσης που απαιτείται για κάθε νέα κατασκευή, σύμφωνα με τον Κανονισμό Θερμομόνωσης Κτιρίων (ΚΘΚ), Πρoεδρικό Διάταγμα Φ.Ε.Κ./362 - 4.7.79, ο οποίος παρέμεινε χωρίς καμιά προσαρμογή για περίπου τρεις δεκαετίες. Στη δεκαετία του 1990, λόγω της αύξησης του ενδιαφέροντος σχετικά με την εξοικονόμηση ενέργειας και την μείωση της ρύπανσης της ατμόσφαιρας και ιδιαίτερα των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, σε συνδυασμό με την ανάγκη εναρμόνισης της Ελληνικής νομοθεσίας με τις τότε σχετικές Ευρωπαϊκές Οδηγίες (96/76 της 13-9-1993), άρχισαν να γίνονται μερικά θετικά βήματα. Δυστυχώς όμως περιορίστηκαν στο επίπεδο εκπόνησης μελετών και κάποιων οδηγιών, χωρίς όμως να περάσουν στη φάση της υλοποίησης και υποχρεωτικής εφαρμογής. Με βάση τα αποτελέσματα του προγράμματος του ΥΠΕΧΩΔΕ για την εξοικονόμηση ενέργειας στον οικιακό, εμπορικό και τριτογενή τομέα (Ενέργεια 2001) που ολοκληρώθηκε το 1995, προετοιμάστηκε και εκδόθηκε η υπ'αριθμ 21475/2707 Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) του ΥΠ.ΕΘ.Ο., ΥΠ.ΑΝ., Υ.ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ. και ΥΠ.ΕΣ.Δ.Δ.Α. (ΦΕΚ 880/B 19-8-1998) που αφορούσε τον καθορισμό μέτρων και όρων για την βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων για τον περιορισμό των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα. Η βασική καινοτομία της κοινής υπουργικής απόφασης ήταν η καθιέρωση του Ενεργειακού Πιστοποιητικού Κτιρίων.
Ο κορμός της προσπάθειας αυτής προβλεπόταν να είναι ο Κανονισμός Oρθολογικής Χρήσης & Εξοικονόμησης Ενέργειας (ΚΟΧΕΕ) ο οποίος θα έπρεπε να εκδοθεί σύμφωνα με το Άρθρο 26 του Γενικού Οικοδομικού Κανονισμού (ΓOΚ) και θα αντικαθιστούσε τον ισχύοντα κανονισμό θερμομόνωσης, μεταξύ όλων των άλλων απαιτούμενων ενεργειακών μελετών, ενεργειακής επιθεώρησης και πιστοποίησης των κτιρίων, ενεργειακής ταυτότητας, κλπ. Διάφορα άρθρα του ΓΟΚ τροποποιήθηκαν, για την εφαρμογή επεμβάσεων εξοικονόμησης ενέργειας, για προσθήκη θερμομόνωσης, ενσωμάτωση ενεργητικών και παθητικών ηλιακών συστημάτων, χρήση σκιάστρων και βιοκλιματικά κτίρια κλπ. Δυστυχώς, οι αλλαγές αυτές δεν ίσχυσαν ακόμη, μια και δεν υλοποιήθηκε η έκδοση του ΚΟΧΕΕ που θα προδιέγραφε και θα υποστήριζε την υλοποίηση των προβλεπόμενων μέτρων.
Το προσχέδιο του ΚΟΧΕΕ ετοιμάστηκε από το ΚΑΠΕ για το ΥΠΕΧΩΔΕ και παραδόθηκε με καθυστέρηση στα τέλη του 2003. Ακολούθησε στις αρχές του 2004 η περιορισμένη δημοσιοποίησή του στα πλαίσια δημόσιας διαβούλευσης, κατά την διάρκεια της οποίας διάφοροι φορείς, μεταξύ των οποίων και το ΙΕΠΒΑ/ΕΑΑ, υπέβαλαν τις παρατηρήσεις τους.
Η διαδικασία διεκόπη, και τον Απρίλιο του 2005 συστάθηκε μια νέα επιτροπή από το Υπουργείο Ανάπτυξης - ΥΠΑΝ (Δ6/Β/7461/21.4.2005) με εκπροσώπους από το ΥΠΑΝ, ΥΠΕΧΩΔΕ, ΤΕΕ, ΕΛΟΤ και το ΚΑΠΕ, που ανέλαβε το έργο. Ο κανονισμός μετονομάστηκε σε Κανονισμό Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων (ΚΕΝΑΚ), λαμβάνοντας υπόψη τους νέους Ευρωπαϊκούς Κανονισμούς. Η επιτροπή «ολοκλήρωσε» το έργο της στο τέλος του 2005, με την προετοιμασία ενός γενικού θεσμικού πλαισίου για την εφαρμογή της Οδηγίας, και ενός σχεδίου υπουργικής απόφασης για το μητρώο ενεργειακών επιθεωρητών, χωρίς όμως να γίνει καμιά δημόσια κοινοποίηση των όποιων αποτελεσμάτων. Το ΤΕΕ, μέσω της Μόνιμης Επιτροπής Ενέργειας, προχώρησε στη σύσταση μιας νέας επιτροπής που ασχολείται με το θέμα. Μέχρι σήμερα δεν έχει υπάρξει καμία δημοσιοποίηση οποιασδήποτε σχετικής απόφασης ή άλλης πληροφόρησης σχετικά με το περιεχόμενο και τη σύσταση του περιεχομένου του ενεργειακού πιστοποιητικού, των εθνικών ορίων για τη κατανάλωση ενέργειας, της γενικότερης μεθοδολογίας κλπ (πέρα από το ότι θα είναι σύμφωνα με τους Ευρωπαϊκούς Κανονισμούς).ΣΥ

ΣΥΝΕΧΕΙΑ .ΚΑΙ ΕΔΩ Η ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑ
Στις 27 Ιουνίου 2007, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρέπεμψε την Ελλάδα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο εξαιτίας της μη συμμόρφωσής της με την EPBD.Το ΙΕΠΒΑ/ΕΑΑ ολοκλήρωσε για το ΥΠΕΧΩΔΕ το 2002 [1] μια εκτεταμένη και λεπτομερή μελέτη για την ποιοτική και ποσοτική αξιολόγηση των δεδομένων σχετικά με:- το υφιστάμενο κτιριακό απόθεμα και την αξιολόγηση στοιχείων για την ειδική κατανάλωση ενέργειας ανά κατηγορία κτιρίου και ανά χρήση (για τα κτίρια κατοικίας [2] και τα κτίρια του τριτογενή τομέα [3],
- ιεράρχηση ρυθμίσεων που προτείνονται τόσο από το σχέδιο δράσης Ενέργειας 2001, όσο και αυτών που είχαν θεσπιστεί από την 21475/4707 ΚΥΑ, aξιολόγηση του σχεδίου του ΚΟΧΕΕ (με συγκεκριμένες επιμέρους προτάσεις αλλά και μελλοντικές δράσεις οι οποίες συνοψίζονται στο Παράρτημα 1), και αυτών που προέκυψαν από την ανάλυση συνεπαγόμενου κόστους / αναμενόμενου οφέλους από την υιοθέτηση αυτών των ρυθμίσεων,
- σε οικονομικό, θεσμικό και διοικητικό επίπεδο που θα διευκολύνουν την ανάληψη πρωτοβουλιών, την παροχή των απαραίτητων οικονομικών εργαλείων, τον έλεγχο και την καταγραφή της ενεργειακής απόδοσης των υλοποιούμενων παρεμβάσεων, καθώς και την εξασφάλιση της πρόσβασης στις σχετικές πληροφορίες,
- Υπόδειξη των κατάλληλων μέσων, όρων και προϋποθέσεων που μπορούν να εγγυηθούν τη διευκόλυνση της διείσδυσης των μέτρων πολιτικής – που τίθενται από το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο,
- Σύστημα αξιολόγησης της απόδοσης των μέτρων που θα διευκολύνει τη σύνταξη – ανά διετία – των Εθνικών Εκθέσεων προόδου προς την αρμόδια Επιτροπή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και σε άλλα συναρμόδια διεθνή και ευρωπαϊκά όργανα,
- Υπόδειξη μεθόδων καταγραφής, ελέγχου και αξιολόγησης της εξοικονόμησης ενέργειας που θα επιτυγχάνεται από τις πραγματοποιούμενες επενδύσεις ενεργειακής απόδοσης, στο πλαίσιο της σταδιακής εφαρμογής της 21475/4707 /ΚΥΑ (απόλυτοι αριθμοί ανά κτίριο),
- Εξασφάλιση της πρόσβασης στις πληροφορίες.
Το ΙΕΠΒΑ/ΕΑΑ συνέχισε στα πλαίσια του προγράμματος DATAMINE την επικοινωνία με τους αρμόδιους φορείς (ΥΠΑΝ, ΥΠΕΧΩΔΕ, ΤΕΕ, ΚΑΠΕ) για την εναρμόνιση με την Ευρωπαϊκή Οδηγία EPBD, σχετικά με την πρόοδο που τυχόν σημειώνεται, αλλά και για την ενημέρωσή τους μαζί με άλλους μηχανικούς και εμπειρογνώμονες, σχετικά με τις διαθέσιμες μεθοδολογίες, λογισμικά και άλλα εργαλεία που είναι διαθέσιμα.
Τ

ΤΗΝ ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΝ ΕΚΑΝΑΝ
Διαδικασία εξόρυξης και ανάλυσης στοιχείων για το κτιριακό απόθεμα
και την ενεργειακή του απόδοση
Ομάδα σύνταξης
Δρ. Έλενα Δασκαλάκη
Δρ. Κωνσταντίνος Μπαλαράς
Πόπη Δρούτσα, MSc
Σίμων Κοντογιαννίδης, MSc
Αθηνά Γαγλία, MSc
Ομάδα Εξοικονόμησης Ενέργειας
Ινστιτούτο Μελετών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης
Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών
Δεκέμβριος 2007